TIPS staat voor Transjugulaire Intrahepatische Portosystemische Shunt.

Dit is een behandeling die wordt uitgevoerd bij patiënten die complicaties ondervinden van levercirrose (beschadigde lever). Een van die complicaties bestaat uit slokdarmbloedingen die worden veroorzaakt door een verhoging van de druk in het poortader systeem, welke met TIPS kan worden verlaagd. 

Als de lever verlittekend is (cirrose) kan het bloed er minder makkelijk doorheen stromen. De druk in de poortader die het bloed naar de lever brengt, loopt dan op. Het bloed gaat nu op zoek naar andere wegen, om de poortader te vermijden. Op deze manier kunnen spataders ontstaan in de maag en de slokdarm (‘sluiproutes’ voor het bloed. Deze bloedvaten zijn echter kwetsbaar, en als deze gaan bloeden kan dit een levensbedreigende situatie veroorzaken. Dit probleem kan worden aangepakt door de druk in de poortader te verlagen door een shunt te plaatsen. De procedure wordt ook uitgevoerd voor de behandeling van overmatig vochtvorming (ascites) in de buik. Dit vocht wordt veelal behandeld met een zoutbeperkt dieet en plastabletten. Als dit niet lukt, of onvoldoende is, kan een shunt plaatsing ook uitkomst bieden.

Bij een TIPS procedure wordt er een kunstmatige verbinding gemaakt via de rechter halsader (Transjugulair) tussen de poortader (ader die het bloed van de darmen naar de lever brengt) en de leverader (ader die het bloed vanuit de lever afvoert naar het hart). Dit is een Porto-systemische shunt.

Na het maken van de verbinding in de lever (Intrahepatisch) tussen de twee aderen wordt er een buisje (stent) geplaatst om te zorgen dat de verbinding goed openblijft.

De behandeling wordt door een interventie radioloog uitgevoerd op de afdeling interventie radiologie. U wordt door een anesthesist onder narcose gebracht. Vervolgens wordt een werkkanaaltje ingebracht in de rechter halsader. Daarnaast wordt soms ook via de buik een slangetje ingebracht in de lever om het poortader systeem goed in beeld te krijgen. Via deze toegangswegen kan in de lever de shunt worden aangelegd.

Hiervoor wordt gebruik gemaakt van echografie, röntgenstralen en contrastmiddel om de exacte plek van de shunt te bepalen. Via dezelfde weg kan ook de definitieve stent worden geplaatst. Tenslotte worden alle werkkanalen weer verwijderd.

De procedure zal afhankelijk van de complexiteit één tot enkele uren duren. Hierna wordt u naar de uitslaapkamer gebracht om van de narcose te herstellen

De indicatie voor deze behandeling wordt gesteld door een team van specialisten. Dit team bestaat uit interventie radiologen en maag-darm-lever artsen. Het wel of niet in aanmerking komen voor deze behandeling is afhankelijk van meerdere factoren. Zij kunnen samen bepalen of u voor deze behandeling in aanmerking komt.

U wordt meestal een dag van tevoren opgenomen zodat de laatste voorbereidingen kunnen worden getroffen. U heeft dan ook nog een gesprek met uw behandelaar en de radioloog die de procedure gaat uitvoeren. Soms is het nodig om een slangetje in de buik te plaatsen om overtollig vocht af te laten lopen. Dat wordt meestal ook de dag voor de behandeling gedaan. Omdat de TIPS-procedure onder algehele anesthesie plaatsvindt, mag u voorafgaand aan de behandeling niets meer eten of drinken. U wordt hierover uitgebreid geïnformeerd door de anesthesioloog.

Tijdens de procedure wordt röntgen contrastvloeistof gebruikt. In deze contrastvloeistof zit een jodiumverbinding welke een allergische reactie kan veroorzaken bij mensen die hiervoor overgevoelig zijn. Als u overgevoelig bent voor Jodium is het belangrijk dat u dat van tevoren aangeeft.

Als u bloed verdunnende middelen gebruikt (bijvoorbeeld Marcoumar, Sintrom, Ascal of Plavix), kan het zijn dat u hiermee tijdelijk moet stoppen. Ook medicatie voor suikerziekte (metformine) moet soms tijdelijk worden gestopt. Tijdens het polikliniekbezoek wordt dit allemaal met u besproken.

Zoals bij elke ingreep, kunnen er ook tijdens deze behandeling complicaties ontstaan. Het is belangrijk dat u hiervan op de hoogte bent. Deze worden ook tijdens uw polikliniekbezoek met u besproken.

Tijdens de procedure kan er een bloeduitstorting ontstaan in de hals bij de aanprikplek. Meestal leidt dat niet tot grote problemen maar geeft het slechts wat ongemak.

Daarnaast kunnen er tijdens de procedure hartritmestoornissen ontstaan, maar deze zijn eigenlijk altijd van tijdelijke aard.

Na de procedure kunnen er ook nog complicaties optreden. De belangrijkste complicaties zijn, hartoverbelasting, vermindering van de leverfunctie en verwardheid. Het hart kan overbelast raken omdat er meer bloed wordt aangeboden door de shunt. De leverfunctie kan verminderen omdat er minder bloed door de lever gaat. Verwardheid (encefalopathie) kan ontstaan omdat bepaalde giftige stoffen niet meer door de lever worden weg gefilterd. Deze verwardheid kan behandeld worden met bepaalde medicijnen of een dieet. Soms is het uiteindelijk nodig de stent te versmallen of bij blijvende verwardheid de shunt weer te sluiten.

U moet goed uw ontlastingspatroon in de gaten te houden. Het is belangrijk om te zorgen dat u tweemaal daags ontlasting heeft, eventueel met behulp van medicijnen die de arts zal voorschrijven. Als de TIPS voor de behandeling van vocht in de buikholte geplaatst is, zult u de eerste maanden toch nog plastabletten door moeten gebruiken.

De stent die wordt geplaatst is speciaal ontwikkeld voor deze behandeling. Desondanks is het mogelijk dat de stent in verloop van tijd vernauwt of misschien wel dicht stolt. Dan zullen uw oorspronkelijke klachten weer toenemen. Het is bijna altijd mogelijk de shunt weer open te maken en te herstellen.

Om zeker te weten dat voor en na de TIPS behandeling alles goed met u gaat, moet is er rekening mee houden dat u enkele dagen opgenomen zult zijn. Met name na de procedure zal moeten worden gecontroleerd hoe u lichaam reageert op de nieuwe situatie. Er zal zo nodig bloed worden afgenomen om dit te controleren en er wordt nauwlettend in de gaten worden gehouden of u niet verward wordt.

Als alles goed gaat, kunt u binnen 2 tot 4 dagen weer naar huis. In de periode daarna zult u ook regelmatig poliklinisch worden gecontroleerd.